Had mijn moeder dat boek maar - Vingerafdruk van verdret, Siimome Snakenborg Ritueelbegeleiding
Vingerafdruk van verdriet – Manu Keirse

In 2004 overleed mijn stiefvader op geheel onverwachte wijze. Ik wist vier dagen dat ik voor de derde keer zwanger was, leefde in hoop en onzekerheid na twee vroeggeboortes, toen het nieuws kwam dat hij een ernstige hersenbloeding had gekregen. De dagen tussen de bloeding en zijn overlijden verliepen snel en chaotisch. Ik heb nooit afscheid van hem kunnen nemen, laat staan hem kunnen vertellen dat er dit keer misschien wel een kleinkind op komst was.

Het jaar erna kan ik me eigenlijk niet meer zo goed herinneren hoe ik me voelde … Vrijwel direct na zijn overlijden was ik de regelstand geschoten. Voelde me als enige binnen de familie geroepen om hem te wassen, de uitvaart te regelen en aandacht te hebben voor mijn moeder. Na een aantal maanden begon mijn zwangerschap bovendien steeds vastere vormen aan te nemen. Ik leefde tussen verdriet, ongeloof en blijdschap. Totdat uiteindelijk mijn buik het voor het zeggen kreeg en de blijdschap voor het nieuwe leven me van het verdriet afleidde en me het nieuwe leven introk.

Een ‘goed’ rouwproces?

Of dat nou een ‘goed’ rouwproces was? Volgens het boek ‘Vingerafdruk van verdriet’ van Manu Keirse en volgens de hedendaagse theorieën over rouwverwerking is ieder rouwproces persoonlijk en passend bij ieder situatie. Ik had in het jaar ervoor twee kinderen verloren. Het rouwen om een vader (weliswaar ook te vroeg overleden) voelde voor mij ‘natuurlijker’. “Het is voor mij makkelijker om een ouder te verliezen dan een kindje”, antwoordde ik in die tijd als mij werd gevraagd hoe het met mij ging. Dus, bij mijn weten pakte ik de draad van het leven weer aardig snel op, en dat voelde goed voor mij. Natuurlijk had ik verdriet en was er ook onvrede met de onafheid van het afscheid. Zo jammer dat ik hem nooit met woorden heb kunnen bedanken voor zijn goede zorgen. Maar ik weet dat hij zo nu en dan bij mij is. En heb later een en ander op mijn manier uitgesproken en uitgepraat.

Rouw in golven

Voor mijn moeder verliep het rouwproces heel anders. Zeker een jaar was zij ondergedompeld in groot verdriet. Had ik toen haar het boek van Manu Keirse maar kunnen geven. Een rouwproces omschrijft hij als een proces – met een begin, midden en einde – dat zich voltrekt in golven. Het verdriet dat er soms is, dan weer niet. Eerst in vele hoge golven achter elkaar, later met meer vlakke stukken, met op onverwachte momenten een tsunami van verdriet of andere rouwgevoelens.

Had ik haar het boek maar kunnen aanreiken. Zodat ze dat jaar had kunnen lezen dat het zou overgaan. Dat wonden littekens kunnen worden en de golven van rouw zich met steeds grotere tussenposen zouden laten zien.

Dat rouwen praten en uiten is, steeds maar opnieuw. Over de gebeurtenissen rond het korte ziekbed, rond het waken, de reeks van nieuwe hersenbloedingen, het regelen dat we nog afscheid konden nemen, het te laat zijn van ons en het onverbiddelijke sterven van hem. Ik heb zeker een jaar lang na het overlijden van mijn stiefvader haar één keer per week gebeld. En haar alleen maar laten praten. Steeds een uur lang. Alleen maar woorden over toen, wat wel en wat niet. En heel af en toe kwam dan de vraag: “Wat vind jij?” Maar voordat ik een halve zin had kunnen antwoorden, kwamen dan weer nieuwe woorden. Wat bijzonder om te lezen dat ik, toen onwetend, haar hiermee zo geholpen heb.

het boek Vingerafdruk van verdriet is een bron van herkenning en thuiskomen. Aanrader voor iedereen die te maken heeft gehad met een verlies van een naaste en steun en houvast zoekt bij het verloop van hun rouwproces.

© 26 april 2017 | Simone Snakenborg Ritueelbegeleiding | 06-11.16.16.31

Written by 

2 thoughts on “Had mijn moeder dat boek maar – Vingerafdruk van verdriet”

  1. Indrukwekkend. Troostend luisteren zit jou blijkbaar in het bloed, zit in jouw natuur. Mooi dat je daarmee anderen kunt helpen. Help je ook jezelf wel voldoende? Dank voor je openhartigheid, vermomd als boekentip.

  2. Dank voor je compliment, Ger. En voor wat betreft je vraag. Hem stellen is hem beantwoorden … Nee, mezelf helpen in een rouwproces is niet makkelijk. Want ik ben geen steun voor mezelf, geen luisterend oor, geen tegenover, geen verzorger die mezelf af en oe eens lekker in de watten legt. Daar heb ik een ander voor nodig. Wie niet? Achteraf gezien heb ik de rouw voor mijn stiefvader uitgesteld. Toen mijn moeder was ‘uitgepraat’, mijn zoon wat ouder. En ik moet zeggen dat het me in de eerste periode heel erg heeft geholpen dat ik iets kon doen. Dat ik zijn overgebleven lijf met mijn handen kon voelen, dat ik muziek kon uitzoeken die bij hem paste, woorden kon zoeken en schrijven. Dat was voor mij nodig om te accepteren dat hij was overleden. Bedankt voor je vraag!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.